Bab 1 Dunia Melalui Deria Kita

1.1 Organ Deria dan Fungsinya

Bab 1 Dunia Melalui Bab 1 Dunia Melalui Deria KitaDeria Kita

ITeach – Science Form 2

ITeach – Sains Tingkatan 2

Organ DeriaTopik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Organ Deria

Sangat penting

Untuk mengesan perubahan disekeliling kita

Organ Deria

Lidah

Telinga

Kulit

Hidung

Mata

Untuk merasa

Untuk mendengar

Untuk menyentuh

Untuk menghidu

Untuk melihat

Arahan :

1.Setiap kumpulan akan diberikan satu organ deria. (5 organ deria, 5 kumpulan, 5 organ deria = 1 kumpulan)2.Bincang dalam kumpulan 3 contoh rangsangan yang diterima oleh organ deria masing-masing.3.Kemudian, lakonkan ketiga-tiga contoh rangsangan yang dibincangkan di hadapan kelas.

Aktiviti BerkumpulanAktiviti Berkumpulan


ITeach – Sains Tingkaran 2

Organ DeriaTopik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Aliran Impuls Dari Rangsangan Ke Gerak Balas

RangsanganReseptor

dalam organ deria

Impuls saraf

Saraf

Impuls saraf

Gerak balas Efektor (cth: otot, kelenjar)

Impuls saraf

Saraf Impuls saraf

1.2 Deria Sentuhan




Deria SentuhTopik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Kulit Manusia

Organ deria terbesar dalam badan.

Boleh mengesan 5 rangsangan iaitu haba, sejuk, sakit, sentuhan dan tekanan

Dermis

Epidermis

Reseptor

Kelenjar peluh

Salur darah


Deria RasaTopik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Struktur Kulit

Mengandungi :

Dermis (Lapisan dalam)

Reseptor sentuhan

Reseptor tekanan

Rambut

Reseptor sakit

Reseptor haba

Reseptor sejuk

Kelenjar peluh

Salur darah

Tahan air

Kuat

Bertindak sebagai lapisan

pelindung

Epidermis (Lapisan luar)

Lapisan lemak



Kepekaan kulit

Berbeza pada bahagian badan yang berlainan

Ketebalan epidermis(semakin tebal epidermis, semakin

rendah/kurang kepekaan terhadap rangsangan

Bilangan reseptor(Semakin banyak reseptor, semakin

tinggi kepekaan terhadap rangsangan)

Bergantung kepada



Bahagian Badan Yang Sensitif Kepada Sentuhan

Lebih sensitif kepada sentuhan

Kurang sensitif kepada sentuhan

Bibir

Belakang telinga

Hujung jari

Belakang leher

Siku

Lutut

Tapak tangan

Punggung

1.3 Deria Bau



Membantu pernafasan dan menghidu bau


Deria BauTopik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Hidung

Sel-sel deria bau (reseptor bau)

Saraf ke otak

Rongga hidung

Lubang hidung

Aliran udara



Laluan Pengesanan Bau

Bahan kimia di dalam udara

Bahan kimia dalam mukus merangsang

reseptor bau dan menghasilkan impuls

Bau dikenal pasti Otak mentafsir impuls

Impuls saraf

Otak



Kepekaan Hidung

Kekuatan bau Kehadiran mukus

Bergantung kepada

1.4 Deria Rasa




Deria RasaTopik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Lidah

Mempunyai reseptor rasa

untuk mengesan 4

jenis rasa

Manis

Masam

Pahit

Masin

Pahit (peria, kopi tanpa gula)

Masam (limau, cuka)

Masin (garam)Masin

Masam

Manis (madu, aiskrim)


Topik 1 Dunia Melalui Deria Kita

Laluan Pengesanan Rasa

Makanan dikunyah

Bahan kimia daripada makanan larut dalam air liur

dan merangsangkan reseptor dalam

tunas rasa

Rasa dikenal pasti Otak mentafsirkan rasa

Impuls saraf

Otak

Deria Rasa

1.5 Deria Pendengaran



TelingaLuar

TelingaTengah

TelingaDalam



Deria Pendengaran

Membantu pendengaran

Telinga

Telinga luar Telinga tengah

Terdiri daripada 3 bahagian

Telinga dalam

Cuping telinga

Salur auditori/salur telinga

Gegendang telingaSaraf auditori

Koklea

Salur separa bulat

Tiub Eustachio

Tulang osikel

Jendela bujur



Deria Pendengaran

Mekanisme Pendengaran

(a) Cuping telinga – terima & kumpul gelombang bunyi

(b) Salur auditori – Salur gelombang bunyi ke gegendang telinga

(c) Gegendang telinga- bergetar

(d) Osikel – memperkuat getaran

(e) Koklea(f) Saraf auditoriOtak

Telinga Luar TelingaDalam

Telinga Tengah

Bintik buta

Saraf optik

Otot mata

Bintik kuning(fovea)

Retina

KoroidSklera

Jasad silia

Gelemaca

Gelemair

Konjunktiva

Ligamen penggantung

IrisKornea

Anak mata

Mata manusia

Membenarkan kita untuk melihat

Bola yang agak bujur

Bahagian hadapan mata dilindungi kelopak mata

Bola mata terdiri daripada 3 lapisan

Sklera

Koroid

Retina

Bintik buta

Saraf optik

Bintik kuning (fovea)Retina

KoroidSklera

Otot silia

Gelemaca

Gelemair

KonjunKtivaLigamen gantung

Iris

KorneaAnak mata



Deria Penglihatan

Retina – Mengesan rangsangan cahaya dan mengubahnya kepada impuls saraf

Iris – Mengawal saiz anak mata dan jumlah cahaya yang memasuki mata


Struktur Dan Fungsi Mata Manusia


Deria Penglihatan

Sklera – Melindungi dan memberikan bentuk kepada mata

Kornea – Membiaskan cahaya yang memasukimata dan membantu memfokuskan cahaya ke retina

Kanta – Membias dan memfokus cahaya keatas retina retina

Koroid – Mengelakkan pantulan cahaya dalamMata dan membekalkan oksigen serta nutrien kepada sel-sel mataAnak mata – Membenarkan cahaya masuk kedalam mata

Ligamen gantung – Memegang kanta mataSaraf Optik : Menghantar impuls dari retina ke otak

Otot silia – Mengubah ketebalan kanta mata

Konjunktiva - Melindungi kornea

Bintik kuning – Bahagian retina yang paling pekaKepada rangsangan cahaya

Bintik buta – Tidak peka cahaya

Bintik buta

Saraf optik

Otot mata

Bintik kuing Retina

KoroidSklera

Jasad silia

Gelamaca

Gelemair

KonjunktivaLigamengantung

Iris

KorneaAnak mata

Gelemair & gelemaca– Mengekalkan bntk matadan membantu membias dan memfokus



Deria Penglihatan

Mekanisma Penglihatan

Objek memantul atau mengeluarkan

cahaya

cahaya bergerak melalui Kornea membias cahaya Gelemair

membias cahaya

Anak matamengawal kuantiti

cahayaKantamemfokus sinar

cahayaGelemaca

membias cahaya

OtakMenghantar impulsSaraf optikpeka cahayaRetina

Mentafsir masej

Objek dilihat

Dalam kedudukan tegak

Imej Nyata Songsang Kecil

Sinar cahaya daripada objek



Deria Penglihatan

Bagaimana kita melihat?

Untuk melihat dengan jelas, sinar cahaya mesti difokuskan pada retina

Maka, kanta mengubah ketebalannya melalui tindakan jasad silia

1.7 Cahaya dan Penglihatan





Cahaya Dan Penglihatan

Cahaya

Satu bentuk tenaga.

Bergerak dalam garis lurus pada kelajuan 3 x 108 m/s.

Boleh dipantulkan – cahaya terpantul pada permukaan objek.

Boleh dibiaskan – cahaya membengkok apabila memasuki medium berlainan ketumpatan

Pantulan cahaya Pembiasan cahaya

Tajuk : Aktiviti 1.8 Pantulan Cahaya

1.Keputusan : (lukis pemerhatian sinar tuju dan sinar pantulan)

2. Perbincangan : (jawab Soalan)

Tajuk : Aktiviti 1.9 Pembiasan Cahaya antara Dua Medium yang Berbeza Ketumpatan

1. Keputusan : (lukis pemerhatian sinar cahaya yang masuk ke dalam bongkah kaca dan sinar cahaya yang keluar dari bongkah kaca)

2. Perbincangan : (jawab Soalan)




Kecacatan Penglihatan

1. Rabun jauh 3. Astigmatisme

2. Rabun dekat 4. Buta warna

Berlaku apabila cahaya tidak difokus dengan tepat pada retina




Rabun Jauh (Myopia)

Sinar dari objek jauh

Imej difokus di hadapan retina Kanta cekung

Imej tajam terbentuk pada retina

Sinar dari objek jauh

Kanta terlalu tebal

Bola mata terlalu panjang




Rabun Dekat (Hypermetropia)

Sinar dari objek sekat

Cahaya tidak difokus pada retina dan imej terbentuk di belakang retina

Kanta cembung

Imej tajam terbentuk pada retina

Sinar dari objek sekat

Kanta terlalu nipis

Bola mata terlalu pendek




Astigmatisme

Disebabkan permukaan lengkungan kornea atau kanta yang tidak sekata.

Menyebabkan imej terbentuk di hadapan atau belakang retina.

Menyebabkan penglihatan kabur terhadap objek dekat atau jauh.

Boleh diperbetulkan dengan menggunakan kanta silinder




Buta Warna

Disebabkan oleh kekurangan bilangan reseptor warna

Juga boleh disebabkan oleh kecacatan reseptor warna

Tidak dapat membezakan sesetengah atau semua warna

Tidak boleh diperbetulkan

http://www.color-blindness.com/ishihara-38-plates-cvd-test/#prettyPhoto




Had Deria Penglihatan

Ilusi optik

Bintik buta

Otak tidak dapat mentafsir dengan betul

Otak keliru dengan keadaan di sekeliling objek

Imej jatuh pada bintik buta iaitu bahagian pada retina yang tidak mempunyai fotoreseptor

http://sharpbrains.com/blog/2010/10/27/test-your-brain-with-these-top-10-visual-illusions/




Penglihatan Stereoskopik Dan Monokular

Penglihatan Stereoskopik

Pertindihan imej daripada kedua-dua belah mata hasilkan imej 3 dimensi

Menganggar jarak dan kedudukan dengan tepat

Contoh : Manusia, kucing

Penglihatan Monokular

Medan penglihatan kedua-dua belah mata tidak bertindih

Penganggaran jarak kurang tepat dan Medan penglihatan luas

Contoh : ikan, burung

Medan penglihatan mata kanan

Pertindihan medan

penglihatan

Medan penglihatan mata kiri

Medan penglihatan sempit bagi kedua-dua mata

Medan penglihatan luas bagi kedua-dua mata

Tiada pertindihan medan penglihatan

1.8 Bunyi dan Pendengaran





Bunyi Dan Pendengaran

Bunyi

Satu bentuk tenaga yang dihasilkan oleh getaran

Bunyi memerlukan medium untuk bergerak

Bunyi bergerak paling laju melalui pepejal, paling lambat melalui udara

Bunyi boleh dipantulkan

Bunyi boleh diserap

Permukaan yang keras dan licin adalah pemantul bunyi yang baik manakala permukaan lembut dan telap adalah penyerap haba yang baik.




Kecacatan Pendengaran

Kerosakan pusat pendengaran di otak

Gegendang telinga terkoyak

Jangkitan pada osikel – getaran bunyi tak dapat diperkuatkan

Kerosakan saraf auditori – impuls tidak dapat dihantar dari koklea ke otak

Kerosakan sel deria koklea – getaran bunyi tidak dapat ditukar kepada impuls

Pekak




Had Pendengaran

Julat pendengran bagi manusia ialah 20 Hz to 20 000 Hz

Alat untuk membantu pendengaran

Mikrofon : Menghantar bunyi kuat ke jarak jauh

Alat bantu dengar : menguatkan bunyi

Stetoskop : mendengar bunyi denyutan jantung




Pendengaran Stereofonik

Kebolehan mendengar dengan kedua-dua belah telinga

Kebolehan menentukan arah bunyi

1.9 Rangsangan dan Gerak Balas Tumbuhan





Rangsangan Dan Gerak Balas Dalam Tumbuhan

Rangsangan dan gerak balas dalam

tumbuhan

Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan seperti air, graviti, cahaya, suhu dan bahan kimia.

Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan luar melalui pertumbuhan ke arah tertentu. Gerak balas ini dipanggil tropisme

Tumbuhan bergerak balas lebih perlahan dan kekal lama berbanding gerak balas manusia.



Rangsangan Dan Gerak Balas Dalam TumbuhanJenis- Jenis Gerak Balas

Tumbuhan

Gerakan Nasti (seismonasti)

Daun pokok semalu menutup serta merta apabila disentuh

Hidrotropisme – gerak balas terhadap air

Akar tumbuh ke arah air (hidrotoopisme positif)

Geotropisme – gerak balas terhadap graviti

Akar tumbuh ke bawah (geotropisme positif) Pucuk tumbuh ke atas (geotropisme negatif)

Fototropisme – gerak balas terhadap cahaya

Pucuk tumbuh ke arah cahaya (fototropisme positif)

Tigmotropisme – gerak balas terhadap sentuhan atau apabila bersentuh dengan objek

Tumbuhan berbatang lembut melilitkan salur paut di sekeliling struktur sokongan

AirPucuk pokok jagung tumbuh ke arah cahaya

Tumbuhan timun

Salur paut melingkari sokongan

Akar : fototropisme ………………………….. geotropisme …………………………. hidrotopisme ………………………… tigmotropisme ………………………

Pucuk : fototropisme ……………………..... geotropisme …………………….... hidrotropisme …………………….. tigmotropisme ……………………..

Nama :Kelas :Tarikh :

Eksperimen 1.1 Rangsangan dan Gerak Balas Tumbuhan

1) Keputusan dan Pemerhatian :

A.Gerak balas tumbuhan terhadap cahaya

i. Sebelum (lukiskan keadaan anak benih sebelum eksperimen)ii. Selepas (lukiskan keadaan anak benih selepas eksperimen)

B.Gerak balas tumbuhan terhadap tarikan graviti


C.Gerak balas tumbuhan terhadap air


2) Perbincangan

1.Apakah yang terjadi kepada pucuk dan akar tumbuhan dalam bahagian A, B dan C?

2.Nyatakan pembolehubah yang dimanipulasikan bagi setiap eksperimen dalam bahagian A, B dan C.

3. Lengkapkan Jadual 1.8 untuk menunjukkan gerak balas pucuk dan akar tumbuhan terhadap rangsangan tertentu. Nyatakan setiap jenis gerak balas ini.

Rangsangan Pucuk Tumbuhan Akar Tumbuhan

Gerak balas Jenis tropisme

Gerak balas Jenis tropisme

The End

i - Teach